Bij de commerciële afgraving van de wierde Rasquert liet professor Albert van Giffen in 1928 enkele profielen vastleggen in tekening en foto. Daarbij werden ook voor het Groninger Museum voorwerpen verzameld, waaronder dit bijzonder hoofddeksel, een zeldzaam voorwerp van textiel.

Textielresten werden met name in mestlagen wel meer aangetroffen, maar het zijn vaak enkel kleine restanten. Een compleet kledingstuk is zeldzaam. Uit het Noord-Nederlandse kustgebied zijn ten minste vijf hoofddeksels aangetroffen. Naast die van Rasquert, zijn dat twee in Leens, een in Aalsum (Frl), en een in de Berg Sion. Ze zijn allemaal verschillend maar gemaakt van wol.

Een goede datering van de hoed is niet te geven, maar met het oog op de vondsten die tegelijk met de hoed uit dezelfde wierde werden opgegraven wordt een datering in de vroege middeleeuwen aangenomen. Het is onzeker wat de oorspronkelijke kleur was van het hoofddeksel. Eeuwenlang verblijf in mest maakt alle stof donker. Wel is goed te zien dat er een prachtig weefsel is gebruikt, duidelijk zichtbaar als op de foto wordt ingezoomd op het midden van de hoed.

Onder de restanten die in Rasquert, Leens en andere wierden gevonden werden zitten meer voorbeelden van prachtig geweven stof. De wollen mantels bijvoorbeeld, die langs de kusten van de Waddenzee werden gemaakt waren in heel Europa beroemd. Als vanaf de late achtste eeuw kloosters in Duitsland in onze streken landerijen verwerven moest de pacht worden betaald in de vorm van één of meerdere van deze mantels. De in de wierden teruggevonden textielresten laten vaak de hoge kwaliteit van de weefsels gezien. De daarvoor gebruikte weefgetouwen zijn niet echt teruggevonden, maar wel enkele weefzwaarden om de inslag aan te drukken en veel weefgewichten waarmee de draden strak gehouden werden. Om maar te zwijgen van de eindeloos veel spinklosjes. Deze door vrouwen bedreven huisnijverheid heeft zeker bijgedragen aan de grote welvaart van het kustgebied.

Egge Knol – Groninger Museum

Meer lezen:
Chrystel R. Brandenburgh 2016: Clothes make the man, early medieval textiles from the Netherlands. Leiden.