Het is een van de parels van het uitbreidingsplan zoals dat onder het bestuur van burgemeester Jhr. E. van Beresteyn tot stand kwam: de voormalige Rijks Hogere Burgerschool. Het gebouw is inmiddels ruim een eeuw oud en is, voor wat betreft het exterieur, in vrijwel authentiek staat aan het nageslacht overgeleverd.

Het gebouw van het Veenkoloniaal Museum opent in 1911 zijn deuren als RHBS van Veendam. Het is een ontwerp van rijksbouwmeester J.A. Vrijman. Sinds 1990 is het Veenkoloniaal Museum gehuisvest in dit monumentale pand.

Het gebouw, opgetrokken uit bruine baksteen en met elementen van zandsteen, is gebouwd in de zogenaamde Um-1800 stijl. Deze stijl van bouwen is een reactie op de rationele en strakke architectuur die aan het eind van de negentiende eeuw populair is. Er zijn verschillende classicistische elementen te herkennen, zoals de pilasters en het fronton bij de oorspronkelijke ingang.

In het fronton verwijst het opschrift ‘Hoogere Burgerschool’ naar de eerste functie van het gebouw. Dit geldt ook voor de klokkentoren, die niet wordt bekroond door een haantje, maar door een koperen windvaan met de letters ‘HBS’. De engelenkoppen die de vergaarbakken van lood sieren zijn eveneens het noemen waard.