Een sjabbatlamp is een speciale lamp die met beweegbare onderdelen licht kan toelaten of blokkeren. Het licht wordt op die manier als het ware ingeschakeld of uitgeschakeld, zonder gebruikmaking van een schakelaar. Tijdens de sjabbat zijn deze handelingen namelijk verboden.

Andere activiteiten die volgens de joodse wet (Halacha) op sjabbat niet mogen, zijn onder andere:
- een auto gebruiken
- vuur aansteken of voedsel koken op een brandend vuur
- schrijven
- geld of waardepapieren dragen of aanraken
- elektrische apparaten van welke soort dan ook bedienen, zoals een computer of telefoon
- er bestaan speciale sjabbatliften die men kan gebruiken zonder ze te bedienen, deze liften stoppen op elke etage

Het bovenstaande komt erop neer dat men geen (her)scheppende activiteiten mag ondernemen, zoals iets voorbereiden (ploegen), beginnen (zaaien), afmaken of er de vruchten van plukken (oogsten). Orthodoxe joden houden zich strikt aan deze regels; andere, liberale, joden houden zich soms aan een deel ervan, maar de meeste moderne joden houden zich niet meer aan al deze regels.

De sjabbatlamp van de Synagoge Bourtange is gemaakt van koper. Ze is een schenking van mevrouw Corduwener, kwam in slechte staat binnen gekomen en is vervolgens gerestaureerd.