Op 23 augustus 1614 opende de 'Academia Groningana', de voorloper van de Rijksuniversiteit Groningen, voor het eerst haar deuren voor studenten. Een belangrijke instelling zoals de universiteit verslond heel wat papier en het is dan ook geen verrassing dat Groningse boekhandelaren en drukkers in de meeste gevallen meer dan de helft van hun winsten te danken hadden aan Groningse studenten.

De afdeling Bijzondere Collecties van de Rijksuniversiteit Groningen en de Groninger Archieven bewaren nog veel van de papieren 'programmata' of officiële berichten, die in Groningen gedrukt werden, evenals vele op papier gedrukte proefschriften.

Studenten begonnen zich langzamerhand steeds meer te organiseren naar hun stad of streek van herkomst. Voor de Ommelander studenten werd in 1641 een genootschap opgericht: Omlandia of Omlandica. De meeste van deze zogeheten collegia zijn eind 17e eeuw weer opgeheven. In 1837 wordt Omlandia echter heropgericht als bittergenootschap, zoals het dan genoemd wordt, bij het Groninger studentencorps Vindicat atque Polit. Van oudsher wordt er Gronings gesproken en gezongen onder het genot van Groninger alcoholica. Die Sociëteit Omlandia vierde zijn 100-jarig bestaan in oktober (wienmoand) 1937. Ter gelegenheid van dit jubileum werd deze prent gemaakt van Stad en Ommeland. 

De oprichting van studentenverenigingen zorgde voor een nieuwe stroom aan drukwerk, in de vorm van almanakken, balboekjes, lustrumprogramma’s, menukaarten en fotoalbums. Papier was een belangrijk middel om deze studentennetwerken te vereeuwigen. Hiermee werd begonnen in zogenaamde vriendenboekjes, oftewel alba amicorum. Dit waren papieren boekjes waarin studenten bijdragen verzamelden van mensen die op een of andere manier belangrijk voor hen waren. 

In de afdeling Bijzondere Collecties van de Rijksuniversiteit Groningen worden momenteel bijna vijftig vriendenboekjes bewaard, waarvan acht uit de 17e eeuw. De rest van de boekjes stamt voornamelijk uit de late 18e en de 19e eeuw. De boekjes blijven belangrijk omdat ze o.a. kunnen helpen bij het aanvullen van onvolledige universiteitsregisters, en zeker ook omdat ze inzicht bieden in de reikwijdte van de sociale leefwereld van studenten en professoren. 

Met dank aan Groninger Archieven en Sven Gins. 

Objectgegevens:

Groninger Archieven: 

- Omlandia: Prent uitgegeven ter gelegenheid van de eersten van wienmoand 100 joar 1937, Groningen, 1937.

Universiteitsbibliotheek Groningen:

- Album amicorum van Allardus Tamminga, 1628-1630, Hs 214H.