De slag bij Heiligerlee op 23 mei 1568. In de streek die nu nog bekend staat als het ‘Tranendal’ staan de twee partijen tegenover elkaar: aan de kant van de Staatsgezinden 3900 man infanterie en 200 man cavalerie, aan de kant van de Spaansgezinden 3200 man infanterie en 200 man cavalerie.

De afloop is bekend: de Staatsgezinden behaalden een klinkende (eerste) overwinning, zij het met achterlating van de gesneuvelde Graaf Adolf van Nassau. Zijn gebeente is tot op de dag van vandaag nooit terug gevonden, maar verwacht wordt dat de historicus Lammert Doedens binnen afzienbare tijd uitsluitsel kan geven over de laatste rustplaats van de graaf.

Wat ook achterbleef op het slagveld, waren tal van (delen van) wapenuitrustingen. Zo heeft de Oudheidkamer Uithuizermeeden onder andere een 75 centimeter lang zwaard (ook wel houwer, hanger of kortelas genoemd) in haar collectie. Het is afkomstig van een belangrijke vindplaats iets ten noordwesten van Winschoten, daar waar nu de A7 loopt. De vindplaats werd ontdekt tijdens het bouwrijp maken van de snelweg.