Voordat er papier was, schreef men op gewei, hout, steen en op perkament, zoals in dit getijdenboek. Gelovigen gebruikten dit handgeschreven gebedenboek voor het persoonlijk belijden van hun godsdienst. Met prachtige, gekleurde initialen (beginletters), penwerk en randversieringen werden ze meegevoerd in de gebeden. Vermoedelijk is dit vroeg 16e-eeuwse getijdenboek afkomstig van klooster Germania in Thesinge. Benedictijner monniken bouwden dit klooster aan het einde van de 12e eeuw. Van dit kloostercomplex is enkel het koor van de kerk bewaard gebleven.
Lees meer
Een stempel kan dienen als keurmerk, als handtekening en verzegeling, als bewijs, maar ook ter illustratie en verduidelijking. Denk aan de gestempelde strippenkaarten en buskaarten, de stempel in het paspoort, de stempelkaart bij de Elfstedentocht en de gestempelde post. Ook in het onderwijs werd gestempeld ter illustratie en verduidelijking.
Lees meer
Op 22 maart 1784 om drie uur 's middags, 'voor de oogen eener ontallige menigte' en onder het overweldigende geluid van kanonvuur, paukgeroffel, en trompetgeschal, steeg in Groningen een heteluchtballon op. Het werd de eerste succesvolle vlucht met een heteluchtballon in Nederland.
Lees meer
Papier was niet alleen op de schrijftafel te vinden, maar vanaf de late 18e eeuw ook op muren, balken en plafonds. Groningse herenboeren, notabelen en de opkomende burgerij gebruikten behangpapier, papier-stuc en (stro-)karton om dure versieringen goedkoop na te maken. Vanaf de jaren zestig van de 18e eeuw raakte papieren behang in trek als vervanging voor het stoffen behang, het goudleer en de beschilderingen waarmee de adel eerder zijn borgen en stadspaleizen versierde.
Lees meer
Op 23 augustus 1614 opende de 'Academia Groningana', de voorloper van de Rijksuniversiteit Groningen, voor het eerst haar deuren voor studenten. Een belangrijke instelling zoals de universiteit verslond heel wat papier en het is dan ook geen verrassing dat Groningse boekhandelaren en drukkers in de meeste gevallen meer dan de helft van hun winsten te danken hadden aan Groningse studenten.
Lees meer
Tijdens de Duitse Bezetting (1940-1945) was het voor drukkers lastig om aan papier te komen vanwege de strenge Duitse controle op de grafische sector. Ook uitgeverij Mulder, gevestigd aan de Wartburgstraat 273 in Oude Pekela, had last van de papierschaarste en de nationaalsocialistische controledrang. Op een gegeven moment kreeg Mulder geen papier meer toegewezen voor het drukken van Pekela’s Nieuws- en Advertentieblad.
Lees meer
Vanaf de 15e eeuw namen de papierproductie en papierconsumptie in Europa razendsnel toe. Ook in Groningen was dit zichtbaar. Rond 1500 was het niet meer ongebruikelijk voor de grotere Groningse boeren en koopmannen om hun rekeningen op papier bij te houden of om een aantal boeken of pamfletten in hun bezit te hebben.
Lees meer
De (stro)kartonnen verpakkingen uit het Veenkoloniaal Museum brengen gouden Groningse tijden in herinnering. Droste’s chocolade tulpen, Brinta’s tarwe ontbijt en Solva’s zeepvlokken; allemaal verpakt in Gronings karton!
Lees meer
Om te schrijven was niet alleen papier nodig, maar ook schrijfmateriaal, zoals inktpotten, pennen, zandstrooiers en documentkisten. De overzeese handel van de VOC in de 17e en 18e eeuw zorgde voor de invoer van Chinees en Japans porselein in de Nederlandse Republiek, waaronder schrijfmaterialen. Ook Groningers richtten er gretig hun huis- en schrijfkamers mee in.
Lees meer
Vóór de tweede helft van de 19e eeuw werd papier van lompen (oude kleren) gemaakt. Na het weken van de lompen om de textielvezels zacht te maken, werd het materiaal tot pulp gestampt. Met een schepraam werd pulp uit het vat geschept. Er waren koperen draden aan de onderkant van het schepraam gespannen. Als je zo’n stuk lompenpapier tegen het licht houdt, zie je de water- en kettinglijnen (de horizontale en verticale lijnen) die deze draden hebben achtergelaten. Maar soms zie je ook een watermerk.
Lees meer
