De denaturatiestamper. Geen woord waar je met Scrabble zo maar even opkomt. En het is een ‘eufemisme’: een mooi woord voor iets dat in werkelijkheid een lelijk ding is. Met de stamper werden namelijk pootaardappelen vernietigd, nog voordat ze konden uitgroeien tot een smakelijke consumptieaardappel.

Citeren we uit de bijna sinistere beschrijving van Boerderijmuseum Duurswold: ‘De stamper is voorzien van een plaat met daarop een groot aantal lange scherpe pennen. Daaromheen zit een beweegbare plaat met veren. De stamper werd in de aardappels gedrukt en vervolgens weer opgetild. De bewegende plaat schuift vervolgens de aardappels van de pennen af.’

Je moet er niet aan denken als je per ongeluk je hand tussen die twee platen krijgt… 
Waarom werden die pootaardappels vernietigd? Dat had een economische reden. Denaturatie werd toegepast om de prijzen van consumptieaardappelen op een aanvaardbaar niveau te houden. Een kwestie van vraag en aanbod dus. Dreigden er teveel aardappelen te komen, dan kon de boer zijn pootaardappelen laten vernietigen. Hij kreeg van de overheid dan een vergoeding.

Maakte hij geen gebruik van de regeling en teelde hij toch gewoon voor een verzadigde markt, dan bleef hij na het rooien zitten met een berg aardappelen. Groot genoeg om er in lengte van dagen zijn volk en vee mee te voeden…