Misschien herkent u dat logo van het Groninger Museum nog wel: die twaalfpuntige, ovale ster met eromheen de tekst ‘The New Groninger Museum’? Dit logo is van grafisch ontwerper Swip Stolk (1944), van 1994 tot 2000 de vaste vormgever van het Groninger Museum. 

Stolks eigenzinnige en opvallende ontwerpen bleven niet onopgemerkt en bepaalden lange tijd het gezicht van het museum. De collectie van GRID Grafisch Museum Groningen bevat verschillende affiches, catalogi, briefpapier, toegangskaartjes en meer. Er zit altijd wel iets verrassends bij, iets onverwachts, zoals een postzegelvel of cd.

Swip Stolk was ook betrokken bij de plannen voor de nieuwbouw van het museum en bij de vormgeving van tentoonstellingen. De gedeelde visie van directeur Frans Haks, Stolk en architect Alessandro Mendini kan misschien het beste worden samengevat als: ‘less is a bore.’ Felle kleuren en veel verschillende vormen, motieven en patronen in een bonte mix aan stijlen; dat is wat deze postmoderne stijl in het kort karakteriseert. Het gaat volledig tegen de heersende norm in. De gouden letters op het briefpapier van het Groninger Museum zijn een mooi voorbeeld van deze postmoderne stijl en stralen een zekere luxe, of zelfs enige decadentie uit. Stolk omschrijft zijn ontwerpen als ‘visuele irritatie’; hij daagt de lezer of toeschouwer uit door het vermengen van stijlen en technieken met als uitkomst een grote diversiteit aan vormen en inhoud.     

Moet een grafisch vormgever ten dienste staan aan de inhoud? De vormgeving van Swip Stolk staat vaak zo op zichzelf – teksten in catalogi en op affiches zijn soms bijna onleesbaar - dat we meerdere van zijn ontwerpen ook als zelfstandig kunstwerk kunnen beschouwen. De markante en soms bijna provocerende ontwerpen kunnen niet iedereen bekoren; het was destijds dan ook niet niks voor de nuchtere Groningers. Op de vraag of Stolk wel eens kritiek krijgt, antwoordt hij als volgt in een krantenartikel uit het Nieuwsblad van het Noorden van 24 april 1992: ‘Ach, ik krijg mijn hele leven het grijze muizen-circuit over me heen. Dat ik alleen maar glitter en glamoureffecten na zou jagen, is onzin. (…) Het nieuwe Groninger Museum is voor mij een mijlpaal. Ik zie het als het doorbreken van het Nederlandse calvinisme.’ 

Met de overzichtstentoonstelling Master forever in 2000 nam Swip Stolk op gepaste wijze afscheid van het Groninger Museum; op de omslag van de catalogus en op het affiche staat de ontwerper zelf afgebeeld als Rembrandt. Stolks ontwerpen zijn van onmiskenbaar groot belang geweest voor het gezicht van het Groninger Museum toen en nu. Zijn ontwerpen en producten in de collectie van GRID Grafisch Museum Groningen herinneren ons niet alleen aan de verdienste van Stolk, maar ook aan het belang van grafische vormgeving.