Wild danst de kotter op de hoge golven van de Noordzee. De bemanning probeert bij het binnenhalen van het sleepnet zo goed en zo kwaad als het kan overeind te blijven op het rollende schip. Bevelen en verwensingen vliegen over en weer, het dek is spekglad van het zoute water en spartelende vissen.

“Hola!”, klinkt er plots boven het lawaai uit. “Wat hebben we hier?! Een stuk rots?!” De mannen leggen het werk stil en een van hen wurmt het opgeviste brok tussen de mazen vandaan. Even later ligt het op het dek en de vissers staan er verbaasd naar te kijken. “Mannen”, zegt de kapitein, “we nemen het mee naar de wal. Het kon wel eens iets bijzonders wezen.”

En dat was het ook. Wat de vissers in hun netten hadden gevangen, was de onderkaak van een wolharige mammoet. De wolharige mammoet kwam tijdens het Laat-Pleistoceen voor. Dat is ongeveer 11.800 tot 126.000 jaar geleden. Wat tegenwoordig de Noordzee is, was tijdens de laatste ijstijd een boven de zeespiegel liggende vlakte. Doordat veel water was bevroren in immense landijskappen, lag de zeespiegel zo'n honderdvijftig meter lager dan tegenwoordig.

De maalkiezen van de wolharige mammoet groeien van achteren naar voren. Wanneer een nieuwe kies groeit, duwt hij de afslijtende voorste kies de kaak uit.